Propolis arılar tarafından üretilen doğal bir üründür. Kovandaki mikropları yok etmek ve arıların sağlığını korumak için kullanılır. Arılar propolisi bitkilerin reçinemsi kısımlarından toplarlar ve kovanın deliklerin, çatlakların kapatılmasında kullanırlar. Arılar petek gözlerini dahi propolis ile sıvar, ardından üzerine balını, arı sütünü, yavrusunu koyar. Böylece ürünlerin kovanda bozulmadan saklanması sağlanır. Hatta arılar kovan girişine dahi propolis sürerler ve propolise basarak kovana girerler böylece kovanlarını sterilize etmiş olurlar.
Bee pollen closeup
Propolis kovanda arılar tarafından içgüdüsel olarak üretilir. Propolisin tuzaklı ve tuzaksız olmak üzere 2 farklı yöntemi bulunur. Kovan içerisinde tuzaklı propolis üretimi en uygun yöntemdir. Tuzaksız üretim tamamen doğal bir şekilde gerçekleşir ve kovandan kazıma usulüyle propolis toplanır. Tuzaksız yöntemde kalıntı riski bulunur. Bu kalıntı riski, arıcıların antibiyotik, pestisit vb. ilaç kullanımlarından kaynaklanmaktadır. Tuzaklı üretimde kovanlar üzerine propolis toplanması için gerekli düzenekler yerleştirilir. Üzeri herhangi bir şeyle kapatılmaz. Arılar buradan gün ışığı ve rüzgar alarak propolisle bu tuzakları doldurur. Bu süre 15-20 gün kadar sürer. Tuzaklar doldurulduktan sonra kovandan alınır ve propolisler tuzaklardan çıkartılır. Çıkartıldıktan sonra bir işleme tabii tutulur. Bu işleme ekstraksiyon adı verilir.
Propolisin ham halde vücudumuzdaki sindirilebilirliği çok azdır. Ham haldeyken, içerisinde balmumu ve diğer reçinemsi maddelerle karışık halde bulunur. Propolisin %50’den fazlası reçinemsi maddelerden yani antioksidan bileşenlerden oluşur. Kalan kısmının da büyük bir bölümünü balmumu oluşturur. Dolayısıyla mutlaka doğru yöntemle özütlenmesi yani ekstrakte edilmesi gerekir. Burada ekstraksiyonun kimler tarafından hangi koşullarda yapıldığı çok önemli…Bu mutlaka uzmanlar tarafından yapılması gereken bir işlem. Tüketicilerin bu konuda bilinçli olması ve ürünün menşeini nasıl hangi koşullarda üretildiğini iyice araştırıp sorgulamaları gerekiyor…